Key Region Leiden (gemeenten Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude) staan voor grote uitdagingen in de transitie naar een duurzame en toekomstbestendige economie. Verdichten, verduurzamen en vergroenen staan centraal. Bedrijventerreinen spelen daarin een cruciale rol, aangezien zij een derde van de banen in de regio huisvesten. Door de toenemende druk op ruimte en de vraag naar bedrijfsruimte is de bestaande regionale bedrijventerreinenstrategie in 2024 geactualiseerd.
- Bekijk de actualisatie met bijlage.
De nieuwe strategie, opgesteld door de stuurgroep bedrijventerreinen, richt zich op het behoud en de verbetering van bedrijventerreinen om zo een aantrekkelijk vestigingsklimaat te garanderen. Dit is essentieel voor de economische groei en het welzijn in de regio, waarbij duurzame en klimaatbestendige werkomgevingen centraal staan. De hernieuwde strategie is de basis voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen en regionale samenwerking.
Bedrijventerreinenstrategie in het kort
De behoefte aan bedrijventerreinen in de 071-regio is voor de komende 10 jaar becijferd op 47,2 tot 63,5 hectare. Die ruimte is nodig voor uitbreiding van bestaande bedrijven, vestiging van nieuwe bedrijven en voor vervanging wanneer bedrijventerrein transformeert naar woongebied.
Aanbod
Er is net genoeg aanbod om aan de vraag te voldoen. De regio-071 heeft zo’n 70 hectare bedrijventerrein. Een deel daarvan is direct beschikbaar en in bestemmingsplannen als bedrijventerrein aangewezen. Er zijn ook locaties die mogelijk de bestemming bedrijventerrein kunnen krijgen maar nog in onderzoek zijn: Vlietzone (Leiden) IKEA-locatie (Leiderdorp), Potgrondlocatie (Zoeterwoude) en Valkenburg (Katwijk). Deze locaties zijn nodig om in de vraag te kunnen voorzien.
Doelstellingen
De gemeenten spannen zich in om:
- de onderzoeklocaties daadwerkelijk als bedrijventerrein te bestemmen;
- de ruimte op bedrijventerreinen intensiever in te richten en te gebruiken. Dit betekent waar mogelijk uitbouwen in de hoogte en parkeren ondergronds, op daken of op een centrale plek.
Transformatieplannen
Lopende plannen voor woningbouw op bedrijventerreinen gaan door. Dit geldt voor de locaties
- ’t Ambacht, Katwijkerweg en Valkenburgseweg in Katwijk;
- Werninkterrein, Veilingterrein, Rooseveltstraat Trekvliet, Rooseveltstraat West en Lammenschans in Leiden;
- de Baanderij in Leiderdorp.
De gemeenten transformeren tot 2030 geen andere bedrijventerreinen dan bovengenoemde locaties. De hectares bedrijventerrein die plaatsmaken voor woningbouw moeten elders terugkomen. Deze compensatie wordt in eerste instantie gezocht binnen de gemeentegrenzen. Als dat niet lukt, dan binnen de regio-071.
Uitvoering
De stuurgroep bedrijventerreinen ziet toe op uitvoering van de strategie. Ze bestaat uit de wethouders van de 071-gemeenten en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Er vindt regelmatig overleg plaats met besturen van ondernemersverenigingen.
Achtergronden en vastgestelde stukken
De gemeenteraden van Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude hebben als basisstuk in 2021 de ruimtelijke strategie ‘Ruimte voor bedrijven in de Key Region Leiden gemeenten’ vastgesteld. De strategie geeft aan hoe de gemeenten samen met het bedrijfsleven een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven willen behouden met voldoende en toekomstbestendige bedrijventerreinen.
- DEFINITIEF Hoofdrapport strategie bedrijventerreinen
- DEFINITIEF bijlagenrapport strategie bedrijventerreinen
De zes betrokken gemeenten hebben in oktober 2021 ook het Uitvoeringsplan Bedrijventerreinenstrategie vastgesteld.
Hoe het project begon: een terugblik
Op de Leidse regio staat een grote druk: er moeten veel woningen bij, de infrastructuur moet beter, graag óók ruimte voor groen en recreatie, én er moet nog gewerkt kunnen worden. Wil de economie hier goed blijven draaien met voldoende banen is ruimte nodig: voor vestiging en uitbreiding van bedrijven. Zij zijn de motor voor werkgelegenheid in de regio. Daarom is er vanuit Key Region Leiden het project Regionale Bedrijventerreinenstrategie. Vanuit die gedachte zijn Leiden en Katwijk bezig met het opstellen van een bestuursakkoord over de compensatie van bedrijventerreinen: verandert een terrein van bedrijven naar woningbouw, dan komt er elders in de regio – en het liefst in de gemeente zelf – een terrein terug.
Regionaal oplossen
“Dit thema beperkt zich niet tot de gemeentegrens. Je moet op regionaal niveau in kaart brengen wat er is, wat de behoeften zijn en waar ruimte efficiënt benut kan worden”, zegt Rogier Krabbendam van VNO-NCW West. Kan bepaalde ruimte dubbel gebruikt worden? Is een andere plek handiger voor een bedrijf en de omgeving? Welk terrein kan/moet verduurzamen en opwaarderen? En waar compenseren we een terrein dat verandert in woningbouw?
“Mijn verantwoordelijkheid stopt niet bij de grens van Katwijk”, zegt Maikel Bode, projectleider vanuit de gemeente Katwijk. “Wil je een bedrijf verplaatsen, dan loop je letterlijk tegen je grenzen aan. Dit kun je alleen samen oplossen en samen daarover afspraken maken.”
Gebiedsregisseur
Sinds 2022 is er een onafhankelijke gebiedsregisseur aangesteld. Die kan noden en obstakels bij bedrijven signaleren en die weer meenemen naar de stuurgroep. “Je kunt niet zomaar een bedrijf verplaatsen”, verduidelijkt Rogier. “Je hebt onder andere met de medewerkers van zo’n bedrijf te maken. Hoe meer zij praktisch zijn opgeleid, des te sneller raak je ze kwijt.” De regisseur kan met de signalen uit die bedrijven zwaarwegende adviezen geven aan de stuurgroep.
Je hebt hier met heel veel bedrijven te maken. Daarom vindt Rogier het belangrijk dat koepels van ondernemersverenigingen aangesloten zijn bij Key Region Leiden: zij weten wat er speelt, kunnen de achterban activeren en geluiden oppikken. “Natuurlijk wringen belangen soms, dat mag ook. Omdat we elkaar goed kennen, kun je dat duidelijk maken. De volgende vergadering zie je elkaar weer, je hebt een duurzame relatie met elkaar.”
De wethouders hebben weer goede banden met hun ondernemersverenigingen en kunnen zo op bovengemeentelijk niveau beleid uitstippelen. Maikel: “Je moet regionaal denken en dan heb je ook regionaal rekening met elkaar te houden. Dankzij onze regiosamenwerking is er een structuur, dat is belangrijk voor het vertrouwen.”
Business cases
In een regionale challenge verdichting en verduurzaming onderzoekt een bureau waar functies gecombineerd kunnen worden, waar en hoe verduurzaming mogelijk is en welke bedrijventerreinen veiliger of aantrekkelijker kunnen. Hierbij wordt samengewerkt met de provincie Zuid-Holland en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, die voor medefinanciering zorgen.
Maikel: “In 2022 willen we tot een aantal business cases komen. In de strategie is afgesproken dat ondernemers zich met gemeenten inzetten voor verduurzaming van het vastgoed, het beperken van het energiegebruik, klimaatadaptatie en het opwekken van groene energie.” Zo worden de terreinen toekomstbestendiger, verbetert het vestigingsklimaat en de verbinding wordt gelegd met andere grote opgaven voor de 071-regio. Die kun je slim combineren, waardoor je ook meer investeringen hiervoor loskrijgt bij bijvoorbeeld provincie en rijk.
